E5   Świerczewo, Dębiec

Teren ograniczony: torami kolejowymi z kierunku Nowego Tomyśla, ulicą Dolna Wilda, granicą miasta Poznania, północno – wschodnim skrajem terenów zieleni otwartej (część szczegółowa - mapa S/20).

1.                       UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO

1.1.                  Środowisko przyrodnicze

1.1.1              Geologia, ukształtowanie terenu, wody podziemne i powierzchniowe, powietrze atmosferyczne

·        W podstrefie znajduje się ciek Górczynka, którego klasa czystości wymaga działań naprawczych

·        Dodatkowe wtórne nawietrzanie terenu następuje z małych zespołów zieleni publicznej: zieleni przyulicznej, zieleni izolacyjnej

·        Dominuje towarzysząca zabudowie (a w szczególności zabudowie willowej) zieleń o dużej dowolności, wartości estetyczno – ozdobnej i krajobrazowej.

1.1.2              Tereny zieleni

·        Zieleń towarzysząca ulicom i placom, zabytkowym fortyfikacjom: Fort IX, Fort IXa oraz zabudowie w tym: park przy folwarku Świerczewo przy ulicy Leszczyńskiej (fragment).

·        Cmentarze:

o         parafii Św. Trójcy, miejsce pocmentarne byłego cmentarza parafii o.o. Zmartwychwstańców przy ulicy Samotnej.

·        Inne tereny zieleni:

o         wzdłuż strumieni, potoków i zbiorników wodnych w tym:Górczynka.

1.1.3              Tereny leśne:

·        przy cmentarzu przy ulicy Samotnej.

1.1.4              Tereny rolne:

·        użytkowane rolniczo i odłogowane:

·        ogrody działkowe:

o         „ROD Kopernika” przy ulicy Czechosłowackiej,

o         „ROD Kolejarz Dębiec” przy ulicy Południowej, (proponowany do zmiany funkcji w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania - uchwałą Rady Miasta Poznania Nr XXII/276/III/99 z dnia 23 listopada 1999 r.),

o         „ROD Górczynka” przy ulicy Opolskiej, (proponowany do zmiany funkcji w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania - uchwałą Rady Miasta Poznania Nr XXII/276/III/99 z dnia 23 listopada 1999 r.),

o         „ROD im. Piotra Skargi” przy ulicy Leszczyńskiej,

o         „ROD Świerczewo” przy ulicy Leszczyńskiej,

o         „ROD Gintrowskiego” przy ulicy Opolskiej,

o         „ROD Wilda” przy ulicy Opolskiej,

o         „ROD Seneka” w rejonie ulic Opolskiej i Kluczborskiej,

o         „ROD HCP IV” przy ulicy Samotnej,

o         „ROD HCP I (Wejnerta)” przy ulicy Kasztanowej, (proponowany do zmiany funkcji w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania - uchwałą Rady Miasta Poznania Nr XXII/276/III/99 z dnia 23 listopada 1999 r.).

1.1.5              Obszary i obiekty cenne przyrodniczo:

·        objęte formą ochrony przyrody:

o         Fort IX - element pierścienia fortyfikacji poznańskich, projektowany obszar NATURA 2000 zgłoszony do zatwierdzenia przez Komisję Europejską.

1.2.                  Ochrona dziedzictwa kulturowego

1.2.1              Obszary i obiekty cenne kulturowo:

·        Objęte formą ochrony zabytków:

o         Fort IX Brunneck - Górczyn,

o         Fort IXa Witzleben – Dębiec,

o         Cmentarz przy ulicy Samotnej.

o         W obrębie podstrefy mogą istnieć pojedyncze obiekty wpisane do rejestru zabytków (aneks nr 1 rejestr zabytków nieruchomych – m. Poznań, 2003 r).

·        Nie objęte formą ochrony zabytków:

o         Dębiec - wieś silnie przekształcona, zurbanizowana - Dawna osada należąca do dóbr miasta (włączona w 1925r.). Zasiedlona została w 1730 r. osadnikami tzw. bambrami. Pozostałości starej zabudowy bamberskiej zachowały się do dziś przy ulicy  28 Czerwca 1956 r.

o         Zespły poprzemysłowe:

-           cegielnia przy ulicy Leszczyńskiej – powstała na przełomie XIX i XX w. Obejmuje budynki mieszkalne, biurowe, gospodarcze, pozostałości parku i staw;

-           cegielnia przy ulicy Ceglanej – powstała w 4 ćw. XIX w. Obejmuje budynki produkcyjne starej cegielni i dom mieszkalny.

2.                       ŁAD PRZESTRZENNY I WYMOGI JEGO OCHRONY

2.1.                  Struktura funkcjonalno - przestrzenna

2.1.1              Funkcja terenu i charakter zabudowy (część ogólna - mapa O/13)

·        Podstrefa charakteryzuje się jednorodną funkcją na terenie Świerczewa oraz przemieszaniem funkcji mieszkaniowej i przemysłowej na terenie Dębca.

·        Na terenie Świerczewa występuje przewaga funkcji mieszkaniowej z niewielkim potencjałem usług podstawowych w zabudowie wolno stojącej i szeregowej.

·        Na terenie Dębca przeważa funkcja mieszkaniowa w zabudowie blokowej, dominacja wnętrz otwartych, przypadkowych, duży udział zieleni, brakiem sprecyzowanych granic oraz przestrzeni publicznych zamkniętych.

·        W rejonie między torami kolejowymi a ulicą 28 Czerwca 1956 r. występuje nieuporządkowane skupisko obiektów przemysłowych w formie obiektów wielkogabarytowych.

·        W podstrefie zlokalizowane są 2 obiekty handlu wielkopowierzchniowego (pow. powyżej 400 m²) o łącznej powierzchni sprzedaży 1200 m².

·        Koncentracja terenów o tymczasowym charakterze zabudowy, w części stanowiących potencjał terenów do przekształceń funkcjonalno-przestrzennych:

o         funkcja mieszkaniowa w barakach w rejonie ulic Opolskiej, Kopanina, Św. Szczepana około 17 ha,

o         ogrody działkowe.

·        W podstrefie występują tereny zamknięte.

2.1.2              Wzajemne zależności między funkcjami (część ogólna - mapa O/18)

·        Funkcje stymulujące rozwój: potencjalne usługowe (w rejonie węzła Dębina),

·        Funkcje zagrożone: zieleni otwartej,

·        Funkcje agresywne: przemysłowe,

·        Funkcje wypierane: nie wykazano.

2.1.3              Bariery funkcjonalno – przestrzenne (część ogólna - mapa O/19)

·        Tory kolejowe – dzielące Górczyn i Wildę – tworzą negatywną barierę przestrzenną.

2.2.                  Podstawowe parametry zabudowy

2.2.1              Wysokość zabudowy (część ogólna - mapa O/14)

·        W podstrefie przeważa zabudowa o wysokości 2 kondygnacji (7 m.).

·        W podstrefie zlokalizowano zabudowę o wysokości nie przystającej do miejsca

o         rejon osiedla Dębina.

2.2.2              Gęstość zabudowy (część ogólna - mapa O/15)

·        Średni procent zab. działki budowlanej dla terenów brutto określono od 5 - 30%.

·        Średni procent zab. działki typu POD określono od 5 – 15%.

·        W podstrefie następuje dogęszczanie zabudowy.

2.3.                  Stan zabudowy i zainwestowania

2.3.1              Wartość estetyczna struktur przestrzennych (część ogólna - mapa O/16)

·        Przewaga struktur kompletnych

o         osiedle mieszkaniowe na Świerczewie,

o         osiedle Dębina.

·        Struktury okaleczone

o         wschodnia i północna strona torów kolejowych na Dębcu ograniczone ulicami Czechosłowacką i 28 Czerwca 1956 r.

o         tereny przemysłowe przy ulicy Głogowskiej i Kopanina.

2.3.2              Trwałość zainwestowania (część ogólna - mapa O/17)

·        W podstrefie w przewadze występują struktury trwale zainwestowane.

·        W podstrefie występują również struktury o zainwestowaniu nietrwałym

o         rejon baraków mieszkalnych przy ulicy Opolskiej,

o         ogrody działkowe.

·        Tereny o zainwestowaniu trwałym wykazują cechy do zachowania albo przekształceń.

·        Tereny o zainwestowaniu nietrwałym mogą stanowić rezerwy rozwojowe miasta.

·        Teren fortu (XIX– stuwiecznego zewnętrznego pierścienia umocnień) o zainwestowaniu w części utrwalonym posiadający cechy do rewaloryzacji i przekształceń.

2.4.                  Fizjonomia miasta

2.4.1              Wloty do miasta (część ogólna - mapa O/19)

·        Wlot drogowy ulicą Dolna Wilda uznany został jako makrownętrze o pozytywnym odbiorze, odznaczające się określonym ładem i zdefiniowaną strukturą funkcjonalno-przestrzenną.

2.4.2              Bramy miasta

Brak wykrystalizowanego punktu bramowego, który wprowadzałby i zapraszałby do miasta.

2.4.3              Główne ciągi miejskie:

W obrębie podstrefy nie ma wykształconych ciągów miejskich istotnych w skali całego miasta.

2.4.4              Panoramy, punkty i ciągi widokowe (rysunek projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania - UWARUNKOWANIA):

·        Zabudowa podstrefy kształtuje panoramy z punktu widokowego P14 - ulica Witaszka i Lubońska. Widok kształtują tereny otwarte i zabudowa podstrefy. Stąd jej odbiór jest wynikiem ich pozytywnego oddziaływania przestrzennego.

2.4.5              Dominanty wysokościowe i przestrzenne (część ogólna - mapa O/16)

·        Wieża kościoła Świętej Trójcy usytuowana przy ulicy Czechosłowackiej jest scharakteryzowana jako dominanta neutralna, ze względu na to, że w znacznym stopniu krystalizuje przestrzeń na Dębcu.

·        Zespół zabudowy blokowej na osiedlu Dębina scharakteryzowany został jako element o negatywnym oddziaływaniu na przestrzeń wewnątrz podstrefy i całego miasta.

3.                       UWARUNKOWANIA rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury – zgodnie z zapisami w części ogólnej