10.8.  Gospodarka odpadami

Odpady komunalne z terenu Poznania, kierowane są na składowiska, zlokalizowane poza granicami miasta.

     Tab. 17  Miejsca składowania i ilości odpadów

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla miasta Poznania, 2004

Zbiórką i dowozem odpadów komunalnych w Poznaniu zajmują się 63 firmy wywozowe, z czego trzy - Rethman – Sanitech, Vikom i Sita wywożą aż 71,7% łącznej masy odpadów. Miasto Poznań oraz firmy wywozowe tworzą system selektywnej zbiórki opakowań z tworzyw sztucznych, makulatury oraz szkła. Ze względu na brak ewidencji źródeł pochodzenia surowców, osiągane poziomy odzysku sa niemożliwe do określenia. Należy bowiem przypuszczać, że pozyskiwane surowce pochodzą zarówno od mieszkańców jak i od podmiotów gospodarczych.

Dotychczas w Poznaniu nie jest prowadzona zbiórka odpadów niebezpiecznych zawartych w strumieniu odpadów komunalnych. Według Planu Gospodarki Odpadami dla miasta Poznania już od 2006 roku należy spełnić określone limity selektywnej zbiórki tych odpadów. Dla osiągnięcia tego założenia została opracowana koncepcja funkcjonowania punktów gromadzenia odpadów problemowych dla miasta Poznania (PGOP). Zadania poszczególnych PGOP będą polegały na odbieraniu odpadów niebezpiecznych, wielkogabarytowych oraz surowców wtórnych nieodpłatnie od okolicznych mieszkańców oraz za opłatą od małych i średnich przedsiębiorstw.

Przy założeniu deponowania 130 000 ton odpadów rocznie na Wysypisku Odpadów Komunalnych w Suchym Lesie przewiduje się, że zakończenie jego eksploatacji nastąpi w roku 2016. Jednakże, z powodu planowanego zamknięcia składowiska w Czmoniu należy przypuszczać, że do Suchego Lasu kierowana będzie większa ilość odpadów komunalnych, tym samym skróci się okres jego eksploatacji. Zatem zasadne jest szukanie nowych rozwiązań unieszkodliwiania odpadów komunalnych wytwarzanych i zbieranych w Poznaniu.

Jednym z takich rozwiązań może być instalacja do utylizacji odpadów komunalnych, której lokalizacja nie jest jeszcze przesądzona. W Planie Gospodarki Odpadami dla miasta Poznania wskazane są trzy opcje: Wysypisko Odpadów Komunalnych w Suchym Lesie, Centralna Oczyszczalnia Ścieków w Koziegłowach i Elektrociepłownia Karolin. Niezbędne jest szybkie podjecie decyzji oraz rozpoczęcie budowy instalacji.

Należy jednak pamiętać, że zmniejszenie ilości składowanych odpadów będzie możliwe głównie poprzez segregację w gospodarstwach domowych. Niezbędna też będzie kampania edukacyjna podnosząca świadomość społeczną i ekologiczną mieszkańców. Wobec niemożności wyznaczenia rezerw terenowych pod nowe składowiska na terenie Poznania położenie szczególnego nacisku na systematyczne zwiększanie poziomów odzysku jest tym bardziej konieczne.

Odpady przemysłowe. W Poznaniu w 2002 roku powstało 607 100 ton odpadów pochodzących z sektora przemysłowego. Największym ich wytwórcą jest Zespół Elektrociepłowni Poznańskich, na którego terenie znajduje się jedyne czynne składowisko odpadów przemysłowych. Wśród odpadów przemysłowych 1,27% stanowiły odpady niebezpieczne, których największymi producentami były firmy Wyborowa S.A., H. Cegielski – Poznań S.A i MPK Sp. z o.o.

Odpadami niebezpiecznymi ze względów sanitarno-epidemiologicznych są także odpady wytwarzane w jednostkach służby zdrowia i weterynaryjnych. Odpady te nie mogą być unieszkodliwiane przez składowanie, a jedynie, w zależności od ich rodzaju, poddane termicznej obróbce, autoklawowaniu, dezynfekcji termicznej, działaniu mikrofal bądź obróbce fizyczno-chemicznej. Obecnie odpady wytworzone na terenie Poznania kierowane są oraz unieszkodliwiane w Zakładzie Utylizacji w Gorzowie Wielkopolskim oraz unieszkodliwiane w instalacjach do termicznego unieszkodliwiania odpadów medycznych przy Zakładzie Opieki Zdrowotnej Nowe Miasto przy ulicy Szwajcarskiej. Niezbędne jest powstanie nowoczesnej spalarni odpadów medycznych, która obsługiwałaby wszystkie jednostki medyczne i weterynaryjne zlokalizowane na terenie miasta Poznania, jednocześnie spełniając wszystkie wymogi środowiskowe.

Wytworzone osady ściekowe z oczyszczalni ścieków w przeważającej części składowane są na Wysypisku Odpadów Komunalnych w Suchym Lesie i składowisku w Czmoniu. Jedynie część, po stabilizacji i osuszeniu stosowana jest do nawożenia i rekultywacji terenów. W celu zwiększenia wykorzystania osadów ściekowych konieczna jest inwestycja polegająca na budowie instalacji do wysokotemperaturowego osuszania osadów.

Oprócz powyższych działań niezbędna jest kontynuacja rekultywacji dawnego składowiska odpadów komunalnych przy ulicy Naramowickiej. Cykl działań obejmujących miedzy innymi wykop odpadów z warstwy ochronnej, budowę stanowiska spalania biogazu, wykonanie nadkładu rekultywacyjnego, planowany jest na lata 2005-2008.

Wnioski

·         konieczność dostosowania systemu gospodarki odpadami do wymogów Planu Gospodarki Odpadami dla miasta Poznania;

·         ograniczony okres eksploatacji Wysypiska Odpadów Komunalnych w Suchym Lesie;

·         konieczność poszerzenia terenów Wysypiska Odpadów Komunalnych w Suchym Lesie w celu utworzenia pasa zieleni izolacyjnej zgodnie z przepisami prawnymi;

·         brak instalacji do utylizacji odpadów komunalnych;

·         brak spalarni odpadów medycznych i przemysłowych;

·         za niezbędne uważa się prowadzenie stałego monitoringu i likwidacji dzikich wysypisk stanowiących zagrożenie dla środowiska;

·         konieczność rekultywacji dawnego składowiska odpadów komunalnych przy ulicy Naramowickiej.