10.4.ZAOPATRZENIE W CIEPŁO

Na terenie Poznania produkcja ciepła realizowana jest w różnorodny sposób:

·         przez producentów profesjonalnych, koncesjonowanych – Dalkia Poznań – ZEC S.A. oraz Dalkia Poznań S.A.;

• przez wytwórców w kotłowniach przemysłowych;
• przez wytwórców indywidualnych w kotłach i paleniskach różnej wielkości – z wykorzystaniem gazu, oleju, węgla i innych paliw;
• sporadycznie z wykorzystaniem grzejników elektrycznych, pomp ciepła i kolektorów słonecznych.

10.4.1.    Źródła ciepła – energia konwencjonalna

Głównymi źródłami energetycznymi w zakresie ciepła scentralizowanego na terenie miasta Poznania są elektrociepłownie: EC-I Garbary i EC-II Karolin.

Łączna potencjalna moc cieplna EC-I Garbary w wodzie gorącej wynosi 127 MW, w tym w jednostkach węglowych – 69 MW i jednostce gazowo/olejowej – 58 MW.

Całkowita moc cieplna EC-II Karolin wynosi 867 MW w skojarzeniu z produkcją energii elektrycznej i 349 MW w jednostkach wodnych szczytowych opalanych olejem opałowym ciężkim.

Energia cieplna przesyłana do odbiorców przez Dalkia Poznań S.A. w 90% kupowana jest w Dalkia Poznań ZEC S.A.

Na terenie miasta Poznania działają również kotłownie zakładowe zaopatrujące w ciepło własne zakłady. Na uwagę zasługuje elektrociepłownia Energocentrum, dla której odbiorcą ciepła są Zakłady Hipolita Cegielskiego w Poznaniu. Elektrociepłownia posiada nadwyżkę mocy cieplnej możliwą do wykorzystania dla zasilania źródeł zewnętrznych.

W Poznaniu pracują także kotłownie i ciepłownie lokalne zasilające w ciepło pobliskie rejony miasta. Dalkia Poznań S.A. eksploatuje 98 kotłowni i ciepłowni lokalnych. Obecnie z miejską siecią cieplną współpracuje ciepłownia Kopanina, która na przełomie lat 2004/2005 przewidziana jest do wyłączenia.

Dalkia Poznań S.A. pokrywa około 43% potrzeb cieplnych Poznania. Powierzchnia obiektów ogrzewanych wynosi 10595,7 tys.m²_.

10.4.2. Energia odnawialna

Poznań dla pozyskiwania ciepła w niewielkim stopniu korzysta z ekologicznych źródeł ciepła: energii elektrycznej i odnawialnej, do której zalicza się pompy ciepła, kolektory słoneczne i biomasę.

Przykłady wykorzystania odnawialnych źródeł energii:

• Energia promieniowania słonecznego:

suszarnictwo,

ogrzewanie szklarni,

przygotowanie ciepłej wody do celów domowych oraz przetwórstwa rolno – spożywczego,

podgrzewanie wody w basenach,

ogrzewanie budynków mieszkalnych i inwentarskich.

• Pompy ciepła:

ciepłownie osiedlowe,

podgrzewanie wody w basenach,

suszarnictwo,

ogrzewanie szklarni,

hodowla ryb.

• Biomasa:

kotłownie lokalne,

kotły małej mocy w gospodarstwach indywidualnych,

wykorzystanie biogazu z oczyszczalni ścieków głównie na potrzeby grzewcze oczyszczalni.

Hamulcem w rozwoju ekologicznych źródeł ciepła są wysokie koszty jakie trzeba ponieść na zainstalowanie urządzeń. W polityce energetycznej kraju przewidziano, że do 2010 roku z odnawialnych źródeł energii (OZE) pochodzić będzie 7,5% energii kupowanej w Polsce, a w 2020r. – 14%. Na razie możliwości te wykorzystujemy w 4%. W krajach „starej” Unii Europejskiej z odnawialnych źródeł energii korzysta się już w 16%.

10.4.3. Sieci ciepłownicze

Ciepło przesyłane jest miejską siecią cieplną za pośrednictwem sieci magistralnych i sieci rozdzielczych. Głównym odbiorcą energii cieplnej dostarczanej przez spółkę Dalkia Poznań S.A. jest budownictwo wielorodzinne. Pozostałe grupy odbiorców to przemysł i usługi, obiekty użyteczności publicznej oraz budownictwo jednorodzinne. Ciepło rozprowadzane jest miejską siecią cieplną na znacznym terenie miasta Poznania i obejmuje takie rejony jak:

na Starym Mieście: Śródmieście, Zawady, Winogrady, Piątkowo,

na Nowym Mieście: Rataje, Chartowo,

na Wildzie – Dębiec,

na Jeżycach – okolice ulic: Dąbrowskiego, Szamarzewskiego, Kościelnej

na Grunwaldzie: osiedle Raszyn, osiedle Mikołaja Kopernika

Łączna długość sieci cieplnych wynosi 368,5 km, w tym sieci magistralnych 102,3 km. Większość rurociągów ułożona jest w kanałach podziemnych, a tylko niewielkie odcinki (41 km) wykonano jako sieci napowietrzne.

Odbiorcy ciepła podłączeni są do sieci za pośrednictwem 10 693 węzłów cieplnych. Na terenie miasta wykonano także sieci lokalne rozprowadzające energię cieplną z ciepłowni lub kotłowni lokalnych. Łączna długość sieci lokalnych wynosi 36,5 km. Ciepłownie i kotłownie lokalne opalane są gazem, olejem opałowym lub paliwem stałym (węgiel względnie koks).

Bilans zapotrzebowania na ciepło w 2003 roku kształtował się następująco:

Miejska Sieć Cieplna                                                       948,4117 MW

Źródła rozproszone w Poznaniu                                        105,9505 MW

Razem                                                                           1054,3626 MW

System ciepłowniczy miasta Poznania posiada rezerwy zarówno w mocy źródeł jak i przepustowości układu sieciowego. Stan tych rezerw jest zmienny w wyniku prowadzonej modernizacji węzłów cieplnych.

Rys. 26  Poznański System Ciepłowniczy.

10.4.4. Wnioski

Kierunki rozwoju systemu ciepłowniczego miasta Poznania zostały określone w opracowaniu „Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania” przyjętym Uchwałą Nr LXXVII/905/III/2002 Rady Miasta Poznania z dnia 5 lutego 2002 r. Działania na terenie miasta w zakresie infrastruktury cieplnej powinny być zgodne z tymi założeniami.

Wymagane działania w zakresie rozbudowy zasilania i sieci ciepłowniczej:

• maksymalne wykorzystanie energii cieplnej wytworzonej wg zasad gospodarki skojarzonej cieplno-energetycznej w podstawowym źródle EC – II Karolin;
• poprawa parametrów hydraulicznych pracy sieci w południowo-zachodnim obszarze miasta – osiedle Mikołaja Kopernika;
• podłączenie do układu msc odbiorców zlokalizowanych w rejonach: Stare Miasto, Jeżyce, Wilda, Łazarz realizowane jako program  likwidacji niskiej emisji ze źródeł węglowych;
• likwidacja ciepłowni węglowej Kopanina na przełomie lat 2004/2005;
• budowa źródła zachodniego EC – Zachód przy ulicy Świerzawskiej;
• dla potrzeb szczytowych możliwa współpraca z msc źródła EC – Energocentrum;
• modernizacja istniejącego majątku przedsiębiorstwa;
• budowa źródeł wyspowych na obszarach znajdujących się poza zasięgiem msc.